زانياريي مامؤستا ناوي مامؤستا : طةيلان رسول فقىَ ابراهيمثسثؤري وردي مامؤستا : سيستةمي زانيارية جوطرافيةكان (GIS)ذ.مؤبايل : 07504618417ئيميَل g01031983@gmail.comمؤر يان واذووي مامؤستا : زانياري بةش و بابةت ناوي بةش : جوطرافياناوي بابةت: جوطرافياي طةشةثيدانقؤناغ: 4ذمارةي يةكة: 4مؤر و واذووي سةرؤك بةش : زانياري بةرثرس و جيَطري دلنيايي جؤري بةش : ناوي بةرثرس : رزطار عثمانناوي جيَطر : كارزان بايز عبدذ . مؤبايل : ذ . مؤبايل ئيميَل : ئيميَل : ثيَويستة كوتةيةك بنوسريَت بؤ كؤرسةكة: ئةم كؤرسة ريَطايةكة بؤ ئاشنابون بة جوطرافياي طةشةثيدان بة طشتي . لةسةرةتادا هةول دةدريت بةناساندني جوطرافياي طةشةثيدان لةروانطةي ئةوةي كة جوطرافيناسةكان يان ئابوريناسةكاني ئةم بوارة ثيَناسةيان كردووة. هةروةها جةخت دةكريَتةوة لة سةر ئامانجةكاني ليَكؤلينةوة لة جوطرافياي طةشةثيدان لةلايةك و قوناغةكاني طةشةثيدان لةلايةكي تر . هةروةك0 هةول دةدريَت بؤ تيشك خستنةسةر كاريطةري دياردةجوطرافيةكان لةسةر بووني هةذاري و دواكةوتوويي لة هةنديك وولاتاني جيهاندا . ئةمةو سةرةرِاى تيشك خستنة سةر ثيَوةرةكاني ثيَوانةكردني ئاستةكاني جياوازيية شويَنييةكان لة بوارةكاني طةشةثيداندا . ثيَناسةي بابةت : ئاشناكردني قوتابيان بة جوطرافياي طةشةثيدان بة جةخت كردنةوة لةسةر هةموو هةستانةكاني كؤمةلطا لةريَي كارة ئابوري و كؤمةلايةتي و سياسيةكانيةوة كة روو دةدات لة ذماريةكي زؤر لة طؤراوةكاندا كة لة ئةنجامدا زيادةي بري روودةدات لة ئاست و جؤري ذياندا بؤ زؤرترين ريَذةي دانيشتوان. طرنطي و ئامانجي بابةت : 1-مةبةست لة وانةوتنةوةى ئةم بابةتةطةياندنى زانيارى سةرةكيية دةربارةي جوطرافياي طةشةثيدان بة قوتابيان. ) لةروانطةي جوطرافي ناسانةوة Growth , Development2- ناساندنى ضةمكةكاني طةشةثيدان بة قوتابيان وةك ( 3- روون كردنةوةى ئامانجةكاني جوطرافياى طةشةثيدان و قوناغةكانى طةشةكردني 4- ئةم كؤرسة يارمةتى قوتابيان دةدات بؤ ئةوةى شارةزايي تةواويان هةبيت لةسةر روَلي دياردة جوطرافيةكان لةسةر طةشةثيدان ياخود دواكةوتن. 5- ئاشناكردني قوتابيان بة ثيَوةرةكاني ثيَوانةكردني طةشةثيدان و بيردؤزةكاني بواري طةشةثيدان . دابةشكرني خشتةي بابةتةكان هةفتةي يةكةمثيشةكي هةفتةي دووةم- ناساندني جوطرافياي طةشةثيدان و طرنطي ثيَشكةوتنيهةفتةي سيَيةم هوَكارةكاني دواكةوتويي و هةذاري- هةفتةي ضوارةم ئامانجي ليَكو‌لينةوة لة جوطرافياي طةشةثيدان و قوناغةكاني طةشةثيدان. - هةفتةي ثيَنجةم ثةيوةندي نيوان جوطرافياو طةشةثيدان - - طرنطترين ريَبازةكانى ليَكولينةوة لة جوطرافياي طةشةثيدانهةفتةي شةشةم- بوارةكاني ليَكولينةوة لة جوطرافياي طةشةثيدان- هةفتةي حةوتةم ثيَوةرةكاني هةلسةنطاندني طةشةثيدان و دواكةوتن -ثيَوةرة ئابوريةكان 1) ناوةندةذميَرةيى بةشي تاكةكةس لة داهات 2) بةشي تاك لة داهاتى هةناردةكراوةكان( صادرات) 3) ريَذةى كاركةران لة ضالاكية يةكةميةكان 4) بةكارهينانى وزة هةفتةي هةشةمثيَوةرةكاني هةلسةنطاندني طةشةثيدان و دواكةوتن -ثيَوةرة ئابوريةكان 1) ناوةندةذميَرةيى بةشي تاكةكةس لة داهات 2) بةشي تاك لة داهاتى هةناردةكراوةكان( صادرات) 3) ريَذةى كاركةران لة ضالاكية يةكةميةكان 4) بةكارهينانى وزةهةفتةي نؤيةمثيَوةرة كؤمةلايةتييةكان ?) ناوةندةذميَرةيى بري طةرمؤكةكان (السعرات الحرارية) 2) ريَذةى مردني مندالى ساوا 3) نةخويَندةوارى هةفتةي دةيةمثيَوةرة كؤمةلايةتييةكان ?) ناوةندةذميَرةيى بري طةرمؤكةكان (السعرات الحرارية) 2) ريَذةى مردني مندالى ساوا 3) نةخويَندةوارىهةفتةي يازدةم- ثيَوةرى ذيَرخاني بنجينةي - ثيَوةرة بنةرةتيةكاني ذينطةو زانياري هةفتةي دوازدةمثيَداجوونةوةى وانةكانى رابردووهةفتةي سيَزدةمتاقيكردنةوة هةفتةي ضواردةمبيردؤزي طةشةثيدان بيردؤزةكاني جوطرافياي طةشةثيدان و ثيَشكةوتني سيستةمة كؤمةلايةتي و ئابورييةكان. - بيردؤزة ئابورييةكان 1) بيردوزي نويَ ?) بيردؤزي سةربةخو‌يي ?) بيرؤدوزي طةشةي ناوخؤ ?) - بيردؤزي ناردنهةفتةي ثازدةمبيردؤزي طةشةثيدان بيردؤزةكاني جوطرافياي طةشةثيدان و ثيَشكةوتني سيستةمة كؤمةلايةتي و ئابورييةكان. - بيردؤزة ئابورييةكان 1) بيردوزي نويَ ?) بيردؤزي سةربةخو‌يي ?) بيرؤدوزي طةشةي ناوخؤ ?) - بيردؤزي ناردنهةفتةي شازدةمبيردؤزة جوطرافييةكان 1) بيردؤزى جةمسةرى طةشة (بيرؤ) 2) بيردؤزي طةشةي يةكسان 3) بيردؤزي هيرشمان 4) بيردؤزى ميردال 5) بيردؤزي فريدمان بيردؤزى بلاوبونةوةى يةك لة دواى يةك هةفتةي حةظدةمبيردؤزة جوطرافييةكان 1) بيردؤزى جةمسةرى طةشة (بيرؤ) 2) بيردؤزي طةشةي يةكسان 3) بيردؤزي هيرشمان 4) بيردؤزى ميردال 5) بيردؤزي فريدمان بيردؤزى بلاوبونةوةى يةك لة دواى يةك هةفتةي هةذدةمذيَرخاني شويَنى بؤ هةلي طةشةثيداني ئابورى هةفتةي نؤزدةمطةشةثيداني لاد‌يَيي- ريَطريةكاني بةردةم طةشةثيداني لاد‌يَيي - هةفتةي بيستةمدياردةكاني دواكةوتويى لادىَ دياردة ئابورييةكانهةفتةي بيست و يةكةمدياردة شارستاني و كومةلايةتيةكان هةفتةي بيست و دووةمريَطاكانى طةشةثيداني ديهاتي ?) سةرمايةدارةكان و طةشتيارة بجوكةكان 2) شيوازةكانى كريَنشيني ?) كشتوكالى زانستي و بةريوةبردني كارى كشتوكالي و كيَلطةى خيَزانى 4) تةكنيكة نويَيةكان هةفتةي بيست و سيَيةمريَطاكانى طةشةثيداني ديهاتي ?) سةرمايةدارةكان و طةشتيارة بجوكةكان 2) شيوازةكانى كريَنشيني ?) كشتوكالى زانستي و بةريوةبردني كارى كشتوكالي و كيَلطةى خيَزانى 4) تةكنيكة نويَيةكان هةفتةي بيست و ضوارةمبةشداري كردني راستةوخوي دةولةت =دووبارة دابةشكردني زةوي و ضاككردني كشتوكال = رولى دام و دةزاطا يارمةتيدةرةكانهةفتةي بيست و ثيَنجةمرؤلي بنكةكاني شارستاني لة طةشةثيدانداهةفتةي بيست و شةشةمطرنطي شار لة ليَكؤلينةوةكان و ئةوهيَزانةى كاري تيَدةكةنهةفتةي بيست و حةفتةمطةشةثيدان و كيَشةكاني لة ولاتة هةذارةكاندا هةفتةي بيست و هةشتةمضالاكيية بازرطانييةكان و خزمةت طوزاريةكان لةشاردا هةفتةي بيست و نؤيةمثيداضوونةوةي وانةكانى رابردوو سييةمتاقيكردنةوة سةرضاوةكان د. عيسى علي ابراهيم و د. فتحي عبدالعزيز ابو راضي , جغرافية التنمية و البيئة , دار النهضة العربية, بيروت , 2004. جفرافية التنمية مفاهيم نظرية وابعاد مكانية، .د. أحمد محمد عبد العال ـ جامعة الفيو Rostow, W. W. (1959). The stages of economic growth. The Economic History Review, 12(1), 1-16. ثرسيارةكان بؤضي هةنديَك هةريَم لة جيهاندا هةذارترن بة بةراورد لةطةلَ هةريَمةكاني تردا؟ ئايا ذينطةو ثيَطةي جوطرافي هةنديك جار ئةبيَتة هؤي دياردةى هةذارى؟ هؤكارةكاني دواكةوتن و هةذاري ضين؟ باس لة قوناغةكاني طةشةثيدان بكة لةروانطةي (رؤستوَ)وة؟ ضون دةتوانريَت ئاستةكاني جياوازية شويَنيةكان لة جوطرافياي طةشةثيدان دا دياري بكريَن؟ بةكورتي لةسةر بيرؤزةكاني طةشةثيدان بدؤي ؟