Sli

لە وۆركشۆپێکدا مافەکانی منداڵ لە شەریعەتی ئیسلام و یاسادا باسیان لێوەکرا

چاپکردن

 

رۆژی چوار شەممە رێکەوتی ٢٠ی٩ی٢٠١٩، کە هاوکات بوو لەگەڵ ڕۆژی جیهانی منداڵان، لە فاکەڵتی یاساو زانستە سیاسییەکان و بەڕێوەبردن، بە ئامادەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە مامۆستایان و قوتابییان، بەشی یاسای فاکەڵتییەکە، وۆركشۆپێك بۆ  هەریەکە لە مامۆستایانی فاکەڵتی بەڕێزان "د.صدقی حمدامین عیسی ، م.ی.ئارام نبی محمد ، م.ی.تەها حسن رەسوڵ" لەژێر ناونیشانی " مافی منداڵ لە شەریعەتی ئیسلام و یاسادا "، رێکخرا.

لە تەوەری یەکەمی وۆركشۆپەکە "د.صدقی حمدامین" گوتی،  منداڵی بریتییە لەو قۆناغەی کە مرۆڤ تیایدا دەژی، بەوەی کە تەمەنی لە خوار ١٨ ساڵییەوەیە و، ئەو ناوەی هەر لەسەر دەمێنی تا گەورە دەبێ و دەبێتە کەسێکی باڵغ و پێگەیشتوو.

دواتر لە درێژەی بابەتەکەیدا گوتی، منداڵ لەنێو هەموو کۆمەڵگایەك، وەك هەر بوونەوەرێکی تر دووچاری ئازار و ناڕەحەتی دەبێتەوەو مافی پێشێل دەکرێ. منداڵ ناتوانێ وەكو کەسانی گەورە بەرگری لەخۆی بکات و مافی خۆی بەدەستبێنێ. هەر بەم هۆیەش بەڕێزیان وتی، کەوا شەریعەتی ئیسلام گرینگییەکی زۆری بە منداڵ داوە هەر لە کاتی لەدایكبوونەوە تا تەمەنی باڵغبوون. شەریعەتی ئیسلام، گرینگییەکی زۆری داوە بە ماف و داخوازییەکانی منداڵ، پێش لەدایكبوونی و دوای لەدایكبوونیشی. لەمانەش( سەلامەتی منداڵ لەو کاتەی لەناو سکی دایکییەتی، دڵخۆشکردنی منداڵ، مافی ژیانێکی شایستە، مافی ناوو ڕەگەزنامە، مافی شیرپێدان، مافی سەرپەرشتیکردنی لەلایەن دایك و باوکی، مافی لایەنی تەندرووستی، مافی پەروەردەکردنێکی ڕاست و تەندرووست و .....هتد ".

تەوەری دووەمی وۆركشۆپەکە لە لایەن " م.ی.ئارام نبی "  بەڕێوەبرا، کە تایبەت بوو بە باسکردنی ململانێی چەکداری و پاراستنی مافی منداڵ بەپێی ڕێککەوتنامەی نێودەوڵەتی. بۆ ئەمەش بەپێی داتایەك کە بەڕێزیان خستییەڕوو لە ماوەی ١٠ ساڵی ڕابردوودا، ٢ ملیۆن منداڵ کوژراون و ١ ملیۆن هەتیو کەوتوون و ٦  ملیۆنیش پەککەوتە بوون، هەروەها ١٠ ملیۆن منداڵیش توشی ناڕەحەتی و هەراسانی بوون. ئەمە جگە لەوەی کە ٢٠٠ تا ٣٠٠ هەزار منداڵ کراونەتە چەکدار. دواتر جۆرەکانی ململانێی چەکداری بۆ ئامادەبووان باسکرد، کە ململانێی چەکداری نێودەوڵەتی و دەوڵەتی هەن. لە هەردوو جۆرەکەدا، یاسای نێودەوڵەتی مرۆیی بەسەردا جێبەجێدەبێت. هەروەها باسی لەو پێشێلکاریانەش کرد، کە لە لایەنی چەکداری و گرووپەکان بەرامبەر منداڵ دەکرێن.

دواتر بەڕێزیان تیشکی خستەسەر بە چەکدارکردن و بەشداری منداڵ لە جەنگدا، کە ئەمەش دوو حاڵەتی هەیە. بە شێوازی ناڕاستەوخۆ ببێ بە بەردە یاخود کۆیلەی سێکسی،  یان بە ڕاستەوخۆ بەشداری لە شەڕدا بکات، کە لە هەردوو بوارەکەدا قەدەغەیە و هەمووی دژی رێککەوتنی نێودەوڵەتییە، چونکە بەگوێرەی ئەو رێککەوتنە، نابێ تەمەنی منداڵ لە ١٥ ساڵ کەمتر بێ. هەروەها اغتصاب کردن و بەکارهێنانی وەك کۆیلەی سێکسی و داوێن پیسی بە زۆر، ئەمانەش هەمووی دەچنە قاڵبی تاوانی دژی مرۆڤایەتی و، هەم لە ئاینی ئیسلام و هەم لە رێککەوتنە نێودەڵەتییەکان ڕێگەپێنەدراوە .

لە کۆتایی وۆركشۆپەکەشدا "م.ی.گە حسن " لە لایەنی سایکۆلۆژی و لایەنی یاساییەوە،  تیشکی خستە سەر منداڵ و توندوتیژی کردن بەرامبەر بە منداڵ لەناو کۆمەڵکا. بۆ ئەمەش بەڕێزیان وتی کە توندوتیژی دژی منداڵ، هەموو ئەو هەڵسوکەوتە توندانەیە کە بەرامبەر بە منداڵ دەکرێن، چ لە ماڵ یاخود لەو شوێنەی کە لێیەتی و ببێتە هۆی ئازاردانی لە لایەنی جەستەیی و دەروونی. بەمەش کاریگەری خراپ لەسەر منداڵەکە جێدێڵی. دواتر هاتە سەر باسکردنی  جۆرەکانی توندوتیژی دژی منداڵ و گرینگرترین هۆکارەکانی ئەم توندوتیژیانە و، هەروەها نیشانەکانی ئەو توندوتیژیانەی دەکرێن بەرامبەر بە منداڵ لەگەڵ چارەسەرییەکانی، بە وردی بۆ ئامادەبووان باسکردن.

 

72675044_1214507532070045_4829006875364163584_n.jpg 74477228_604241103714418_8840418897178918912_n.jpg 75371521_560663344750408_2383162238836932608_n.jpg

75380540_1039087189768228_1173062590532681728_n.jpg 75402206_563013347792021_4025948304268328960_n.jpg 75539974_3450134378344858_6499156469496152064_n.jpg

75610761_554351042019420_5675920223648088064_n.jpg 76194402_746585055810114_8128952371981058048_n.jpg 76658281_1490241234457341_7988802525346136064_n.jpg

76710875_430469160974283_221794756865294336_n.jpg 78120878_1491068571049172_7998867394657255424_n.jpg sli.jpg